Podział magazynów. Od czego zależy klasa magazynu?
Nowoczesne magazyny można podzielić na wiele typów i rodzajów. Wszystko zależy od specyfikacji przechowywanych w nich towarów i ich ilości. Ponadto ważny jest rozmiar przestrzeni magazynowej, typ przepływu, poziom rotacji, przeciętny czasu składowania, wykorzystywane urządzenia i sprzęty, stopień automatyzacji pracy, infrastruktura magazynowa oraz obsługujące budynek instalacje i układy. W naszym krótkim wprowadzeniu przedstawiamy najważniejsze kryteria podziału i omawiamy poszczególne kategorie magazynów. Wbrew pozorom ich klasyfikacja jest dość prosta i zrozumiała, a jej znajomość może ułatwić planowanie stworzenia własnego magazynu produktowego w przyszłości.
Rodzaje magazynów - czyli na jakie typy można je podzielić
Klasyfikacja magazynów obejmuje podział według kilku głównych kryteriów.
Jest to przede wszystkim: 1. typ oraz konstrukcja danego obiektu, 2. typ przechowywanych produktów, 3. pełniona przez magazyn funkcja, 4. lokalizacja i poziom zmechanizowania.
Pierwsze kryterium pozwala wyróżnić magazyny otwarte, półotwarte oraz zamknięte, a także obiekty niskiego, średniego i wysokiego składowania. Magazyny otwarte są przeznaczone do przechowywania obiektów odpornych na wpływ warunków atmosferycznych. Magazyny półotwarte są przeznaczone dla obiektów o ograniczonej odporności na opady i promienie słoneczne. Magazyny zamknięte posiadają ściany i zadaszenie i są przeznaczone do towarów najbardziej wymagających.
Magazyny niskiego składowania są przeznaczone do przechowywania zapasów na poziomie poniżej 4,2 metra. Magazyny średniego składowania mieszczą się w przedziale 4,2-7,2 metra. Natomiast przechowywanie na wysokości powyżej 7,2 metra ma miejsce tylko w magazynach wysokiego składowania.
Rodzaj produktów a typ magazynu
Klasyfikacja według rodzaju produktów jest często stosowana. W jej przypadku to typ przechowywanych towarów i ich cechy fizyczne określają klasę danego magazynu. Wyróżniamy więc magazyny od składowania: jednostek ładunkowych, towarów sypkich oraz gazów i cieczy. W pierwszej kategorii znalazły się magazyny przechowujące towary paletowane. W drugiej - towary gromadzone luzem, w silosach lub zbiornikach zamykanych. W trzeciej - magazyny ze zbiornikami przemysłowymi.
Funkcja magazynów a ich klasyfikacja
Według tej klasyfikacji wyróżnić można magazyny przeznaczone do przechowywania różnych grup produktów: surowców, półfabrykatów, odpadów, wyrobów gotowych, opakowań oraz urządzeń technicznych. Dodatkowo, na podział ten nakłada się kolejny, określający jaką funkcję pełni magazyn w łańcuchu dostaw. Można więc wyróżnić magazyny: produkcyjne, przeładunkowe, dystrybucyjne, handlowe. Ponadto niekiedy dodaje się dodatkowe kategorie - takie jak magazyn celny, magazyn konsygnacyjny oraz magazyn kontenerowy.
Lokalizacja i stopień zmechanizowania magazynu
Kryterium lokalizacji pozwala podzielić magazyny na centralne, regionalne i zakładowe. Magazyn centralny jest najwyżej w hierarchii i pełni rolę zasilającą względem pozostałych. Magazyny regionalne są zazwyczaj ulokowane w pobliżu punktów sprzedaży detalicznej. Natomiast magazyny zakładowe powstają przy konkretnych zakładach pracy.
Stopień zmechanizowana pozwala nam natomiast wyróżnić magazyny niezmechanizowane, zmechanizowane oraz zautomatyzowane. Pierwsze z nich wykorzystują przede wszystkim pracę osób zatrudnionych. W drugich - część operacji wykonuje się za pomocą urządzeń odciążających personel. Magazyny zautomatyzowane pozwalają natomiast wyeliminować w dużym stopniu pracę ludzką, a większość procesów wykonywana jest automatycznie.
