Łańcuch dostaw to złożony proces, który rozpoczyna się w momencie złożenia przez klienta zamówienia, a kończy w chwili dostarczenia produktu lub usługi i rozliczenia transakcji. Tak definiowany proces obejmuje szereg ogniw – planowanie, realizację i kontrolę wszystkich czynności związanych z przepływem materiałów i informacji, a także szereg procesów przetwórczych i dostawę wyrobu gotowego do klienta.
Łańcuch dostaw sięga od źródła produktu aż do klienta docelowego. Obejmuje różnych dostawców i przedsiębiorstwa zaopatrujące kolejne ogniwa. Współcześnie ogniw w łańcuchu dostaw jest coraz więcej, co wynika ze zmian zachodzących w modelach globalnej konsumpcji. To prowadzi do sytuacji, w której omawiany proces staje się jeszcze bardziej złożony, a co za tym idzie wymaga odpowiedniego zarządzania na każdym etapie działania.
Schemat łańcucha dostaw
Działanie łańcucha dostaw możemy sprowadzić do trzech głównych etapów:
- Planowania
- Zaopatrzenia i produkcji
- Dostawy i zwrotów
Planowanie
Planowanie i zarządzanie zasobami koniecznymi do spełnienia potrzeb konsumentów na dany produkt lub usługę jest kluczowym elementem działania łańcucha dostaw. Bezpośrednio po jego ustanowieniu należy określić mierniki umożliwiające kontrolę wydajności, efektywności i wartości całego procesu. Ich zadaniem jest ograniczenie ryzyk, jakie mogą wystąpić w łańcuchu oraz ich konsekwencji – opóźnienia dostaw, obniżenia jakości produktu/usługi.
Zaopatrzenie i produkcja
Zaopatrzenie obejmuje wybór podmiotów dostarczających surowce niezbędne do produkcji wyrobu gotowego. Kluczowe na tym etapie jest składanie zamówień, przyjmowanie i zarządzanie dostawami. Zamówienia na surowce muszą być składane z odpowiednim wyprzedzeniem, a same surowce odpowiednio magazynowane. Proces produkcji wymaga natomiast podjęcia czynności związanych z wykonaniem wyrobu, jak również oceną jego jakości i zabezpieczeniem produktu gotowego na czas magazynowania i transportu do klienta końcowego.
Dostawy i zwroty
Ostatnim elementem łańcucha dostaw jest dostawa wyrobów gotowych do klienta oraz obsługa ewentualnych zwrotów i reklamacji. W ramach tego procesu należy również uwzględnić utylizację wyrobów, które z różnych względów nie nadają się do sprzedaży. Ten element łańcucha dostaw nazywamy logistyką. Skupia się ona na magazynowaniu, przepływie towarów i doręczaniu ich do klienta.
Trendy w zarządzaniu łańcuchem dostaw
Zmiany zachodzące na rynku w sposób bezpośredni przekładają się na zarządzanie łańcuchami dostaw, które ewoluują w kierunku systemów logistycznych odznaczających się większą dynamiką, większą elastycznością, większą indywidualizacją, większą precyzją oraz większą wydajnością. W konsekwencji czynnikami, które decydują o kształcie współczesnych łańcuchów dostaw są nowe technologie cyfrowe i automatyzacja.
